به نقل از «فارس»

شب یلدا؛ همنشینی به صرف یک جرعه زندگی

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۶۹۶۳۱

خبرگزاری فارس-همدان، هنوز هم از لابلای آسمان‌خراش‌های سر به فلک کشیده و دود و دم حباب شده بر سقف سرمان آخرین شب پاییز را  پل می‌زنیم به سال‌های دور، خیلی دور.

 همان وقت‌هایی که کوچه و پس کوچه‌های مهربانی میزبان قهقهه ساکنان زمین می‌شدند و تا پاسی از شب شت غزل می‌خوردند و پس و پیش تفال می‌زدند به حافظ؛ آن وقت‌ها که ستاره‌های کلام بزرگترها بر کوچکترها باریدن می‌گرفت و همنشینی به صرف یک جرعه زندگی بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بغل به بغل کرسی و لحاف چهل‌تکه و هیزم تاک می‌نشستند و دسترنج کدبانوی منزل یعنی مویز به نخ کشیده شده و قیسی زردآلو و تخمه هندوانه، کدو و طالبی تاب خورده در دیگچه مسی را نوش جان می‌کردند. 

انار و بِه هم برقرار بود و از قدیم‌ترها می‌گفتند «سیب سردی، انار نامردی، بِه به دستم بده اگر مردی».

همان وقت‌هایی که طبق مسی و کاسه لعابی اسباب پذیرایی بود و از این سر تا سر کرسی سفره می‌چیدند و شانه به شانه هم بلندترین شب سال را جشن می‌گرفتند، شاهنامه می‌خواندند و رجزخوانی؛ آدابی که گوشه‌ ذهن هر همدانی جا دارد.

هنوز هم میان زندگی ماشینی امروز و اسباب و رفاهیات آنچنانی، شبِ چله پل می‌زنیم به آن وقت‌ها و شب نشینی داریم؛ از جنس محبت و دورهمی‌های صمیمانه با سنن بکر. 

هنوز هم توت خشک و یک عالمه خشکبار دیگر در معیت انار سرخ و هنداونه زینت‌بخش شبانه یلدا می‌شود و پدربزرگ و مادربزرگ با عینک ته استکانی راوی داستان هزار و یک‌شب، حسین کرد، امیرارسلان، شیرویه نامدار و مختارنامه می‌شوند.

آن وقت‌ها آخرین شب پاییز فال و گزیده اشعار گل سرسبد دورهمی شبِ چله بود، دیوار به دیوار دل هم می‌نشستند و با چشمان بسته حافظ باز می‌کردند و راست و چپ را انتخاب و غزلی طولانی می‌خواندند.

 دمی هم فال سوزن قسمت شب چَره‌شان می‌شد، تکه پارچه نو و آب ندیده را آماده می‌کردند، یکی از بانوان باسواد که اشعارِ حافظ را حفظ بود، شعرخوانی می‌کرد و دختربچه کوچکی همزمان با خواندن اشعار حافظ به پارچه سوزن می‌زند؛ مهمانان نیت می‌کردند و مقصود می‌گرفتند.

فال و شب چِله همدانی‌ها سری از هم سوا داشتند و تا دلت بخواهد فال به راه بود و شعرخوانی؛ مثل فال قوزوله یا کوزه کوچک، هر کس هر چه داشت مثل دکمه، مهره و سنجاق که خودش آن را بشناسد در کوزه می‌ریخت، بعد در کوزه را آهسته می‌بندند و زیر ناودان به سمت قبله آویزان می‌کنند.

این کوزه یک شبانه‌روز می‌ماند بعد شب چله کوزه را به دست دختر نابالغی می‌دهند و او را عروس می‌کنند، دویاق یا همان پارچه گلی و رنگی پنگی بر سرش می‌اندازند.

 او هم کوزه را بغل گرفته دانه دانه مهره‌ها را از داخل کوزه بیرون می‌کشد و شعری از حافظ یا شعر محلی می‌خوانند، به وقت شعرخوانی عروس کوچک مهره را نشان می‌دهد و قرعه فال به نام اهالی شب‌نشینی می‌افتد.

هنوز هم مابین بازی‌های رایانه‌ای و فضای مجازی شبِ چله را به رسم همان سال‌های دور ادا می‌کنیم و محفلی را آذین می‌بیندیم، بعد دیوار به دیوار تکنولوژی حال و هوای آن وقت‌ها را سَر می‌کشیم.

رسم دیرینه‌ یلدا، هنوز هم کم و بیش به سنت قبل اجرا می‌شود و گاهی هم عجین با تجملات امروزی؛ هرچند حفظ سنت شرط دارد و شروط یعنی باید صمیمت باشد و محبت نه کاسه و کوزه و اسباب جا خوش کند درست وسط محفل شبانه.

یعنی عشق باشد و دسترنج مادرانه، دامن پرگل مادربزرگ باشد و عصای زهوار دررفته پدربزرگ، شعر باشد و نَقل شاهنامه پدر تا بهاروار سبز شویم و بروییم درست شب اول زمستان.

پایان پیام/89033/

منبع: فارس

کلیدواژه: شب یلدا فرهنگ و تاریخ شب چله آن وقت ها هنوز هم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۹۶۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز یک‌شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ با معنی و تفسیر

دمی همدم و همراه شدن با حضرت حافظ پیشینه‌ای چند قرنی در میان ایرانیان و فرهنگ ایرانی دارد. بدون شک همه ایرانیان از خردسالی با حافظ و فال این شاعر و عارف نامی آشنایی دارند.  

به گزارش «زی‌سان»، حافظ‌خوانی در مراسم‌های مختلف همانند لحظه سال تحویل و شب یلدا، بخشی از فرهنگ و سنت دیرینه جامعه ایرانی است. در کنار خواندن غزلیات، گرفتن فال حافظ نیز یک رسم همیشگی برای ایرانیان است.  

این باور قدیمی در میان ایرانیان وجود دارد که حضرت حافظ داننده عالم نهان و غیب است و در لحظات مختلف با رجوع فال حافظ می‌توان تصمیم درست را گرفت. فال یک‌شنبه ۹ اردیبهشت به تفال حافظ بدین گونه است:‌

ما بدین در نه پِیِ حشمت و جاه آمده‌ایم

از بد حادثه این جا به پناه آمده‌ایم

رهروِ منزلِ عشقیم و ز سرحدِّ عَدَم

تا به اقلیمِ وجود این همه راه آمده‌ایم

سبزهٔ خطِّ تو دیدیم و ز بُستانِ بهشت

به طلبکاریِ این مهرگیاه آمده‌ایم

با چُنین گنج که شد خازنِ او روحِ امین

به گدایی به درِ خانهٔ شاه آمده‌ایم

لنگرِ حِلمِ تو‌ای کِشتیِ توفیق کجاست؟

که در این بحرِ کَرَم غرقِ گناه آمده‌ایم

آبرو می‌رود‌ای ابرِ خطاپوش ببار

که به دیوانِ عمل نامه سیاه آمده‌ایم

حافظ این خرقهٔ پشمینه بینداز که ما

از پِیِ قافله با آتشِ آه آمده‌ایم

تعبیر و تفسیر غزل

چرخ روزگار راه زندگی‌ات را عوض کرده است و باعث شده طعم یأس و ناامیدی را بچشی. اما در همه حال از یاد خدا غافل نشده‌ای. اکنون نیز دست به دعا بردار تا خداوند یاری‌ات کند. به زودی به برکت قرآن کرم و بخشش خدا شامل حالت می‌شود. صبر کن و ببین چگونه آبروی کسانی که می‌خواستند تو را گناهکار جلوه دهند می‌رود و همه چیز روشن می‌شود. مگذار ظواهر تو را فریب دهند و عاقلانه و دور از احساسات تصمیم بگیر.     

tags # فال حافظ ، فال سایر اخبار اسرار تکامل آلت‌ جنسی؛ رابطه جنسی انسان‌های اولیه مثل گوریل‌ها بود؟ (تصاویر) «زو»؛ گاو عقیم و غول‌پیکری که توسط انسان‌ها به وجود آمد! اتفاق عجیب که همزمان با انقراض دایناسورها در زمین رخ داد! (تصاویر) کشف پرنده‌ عجیبی که سمت راست بدنش نر است و سمت چپش ماده!